ბედნიერების საერთაშორისო ინდექსი (Happy Planet Index) წარმოადგენს ინდექსს, რომელიც აღწერს ადამიანების კეთილდღეობას მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილში. ეს ინდექსი შემოთავაზებულ იქნა ახალი ეკონომიკის ფონდის მიერ (New Economics Foundation) 2006 წელს. ინდექსის მთავარ მიზანს წარმოადგენს ადამიანების კეთილდღეობის რეალური გაზომვა. ცხოვრების დონის გასაზომად ეკონომისტები ხშირად იყენებენ ისეთ ინდიკატორებს, როგორებიცაა მშპ ერთ სულ მოსახლეზე, ან ადამიანური განვითარების ინდექსი. თუმცა აღსანიშნავია ის, რომ ეს ინდიკატორები ხშირ შემთხვევაში ავთენტურად არ ასახავენ სხვადასხვა ქვეყნების განვითარების დონეს.
პირველ რიგში უნდა ავღნიშნოთ ის რომ, ძალიან ბევრი ადამიანის მიზანია იყოს ბედნიერი და ჯანმრთელი, და არა მაგალითად უსაზღვროდ მდიდარი.
როდესაც ქვეყნების განვითარების დონეს მხოლოდ მშპ-ით ადარებენ ერთმანეთს ეს ძალიან ხშირად ბევრ უზუსტობას იწვევს.
ბენდიერების საერთაშორის ინდექსის გამოსათვლელად გამოიყენება 4 ძირითადი მაჩვენებელი: მოქალაქეების სუბიექტური კმაყოფილების გრძნობა, სიცოცხლის საშუალო ხანგრძილივობა, ე.წ ეკოკოგიური კვალი და უთანასწორობა.
ბედნიერების სართაშორისო ინდექსის გაანგარიშება შემდეგნაირად ხდება.
Wellbeing (კეთილდღეობა) – როგორ აფასებენ ამა თუ იმ ქვეყნის მოქაქლეეები საკუთარ კეთილდღეობას, რადმენად კარგად გრძნობენ თავს.
Life expectancy (სიცოცხლის ხანგრძლივობა) – იმ წლების საშუალო რაოდენობა, რომელიც მოსალოდნელია რომ იცოცხლონ სხვადასხვა ქვეყნის მოქალაქეებმა.
Inequality of outcomes (უთანასწორობა) – უთანასწორობა ქვეყნის მოქალაქეებს შორის.
(Ecological Footprint) (ეკოლოგიური კვალი) – ქვეყნის თითოელი მოქალაქის საშუალო ზემოქმედება გარემოზე, Global Footprint Network-ის მონაცემების მიხედვით.
ბედნიერების საერთაშორისო ინდექსი= კეთილდღეობაXსიცოცხლის ხანგრძლივობაX უთანასწორობა/ეკოლოგიური კვალი
ალბათ ბევრ მკითხველ გაუკვირდება, რომ ამ რეიტინგის სათავეში ვერ მოხვდნენ განვითარებული დასავლური ან სულაც ნორდიკული ქვეყნები. 2016 წლის მონაცემებით პირველი ათიეული შემდეგნაირად გამოყურება: – 1. კოსტა რიკა 2. მექსიკა 3. კოლუმბია 4. ვანაუტუ 5. ვიეტნამი 6. პანამა 7. ნიკარაგუა 8. ბანგლადეში 9. ტაილანდი 10. ეკვადორი.
თუ რომელიმე თქვენგანს ამ ქვეყნების მოქალაქეებთან გაკრვეული შეხება გქონიათ, მაშინ კარგად გემახსოვრებათ, რომ მათი ურმავლესობა მეტისმეტად მხიარული, სიცოცხლით სავსე, მუდამ მომღიმარი და მეტისმეტად პოზიტიურია. სწორედ ეს გამოარჩევთ მათ სხვა ქვეყნების მოქალაქეებისგან, მათი საშუალო შემოსავალი შეიძლება რამდენიმეჯერ ნაკლები იყო, ვიდრე განვითარებული დასავლური ქვეყნების მოქალაქეეებისა, მაგრამ მათი ცხოვრების ხარისხზე ეს არსებით გავლენას ვერ ახდენს.
საერთაშორისო კვლევით ორგანიზაცია Gallup-ის მონაცემების მიხედვით, ცენტრალური ამერიკის ქვეყნები კეთილდღეობის ყველაზე მაღალი მაჩვენებლით გამოირჩევიან. ისინი ასევე ლიდერობენ სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობის მიხედვით და (78.5 წელი), ანუ ისინი მაგალითად აშშ-ის მოქალაქეებზე უფრო დიდხანს ცოცხლობენ.
რეზუმირების სახით შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ცენტრალური ამერიკის ქვეყნებში ჯანმრთელობა, განათლება და ბედნიერება მიიღწევა უფრო ნაკლები რესურსების გამოყენებით, ვიდრე დასავლურ სამყაროში.
აღნიშნული რეიტინგის 2016 წლის მონაცემების მიხედვით საქართველო მსოფლიოში მე-40 ადგილზე იმყოფება, აშშ 108-ზე, ხოლო რუსეთი კი 116-ზე.
ინდექსთან დაკავშირებული სხვა დეტალები შეგიძლიათ ოფიციალურ საიტზე იხილოთ – http://happyplanetindex.org/
Politicano 