აშშ-ის ბოლო საპრეზიდენტო არჩევნები და ხმების დათვლის პროცესი, ფლორიდაში, ჩრდილოეთ კაროლინაში, ოჰაიოში და სხვა მნიშვნელოვან შტატებში არამარტო საარჩევნო რბოლის, არამედ იმ მდგომარეობის კვინტენსაციაც იყო, სადაც დღესდღეობით აშშ იმყოფება. წარმოუდგენლად დაძაბული წინაასარჩევნო კამპანია, ლიდერის არაერთგზის ცვლილება მინიმალური სხვაობის ფონზე – იმ ქვეყნის სახასიათო სიმბოლოა, რომელიც ორად გაიყო.
ვერმონტის გუბერნატორმა, რესპუბლიკელმა ფილ სკოტმა განაცხადა, რომ საკუთარი ხმა დემოკრატიული პარტიის კანდიდატს მისცა. ეს მან იმით ახსნა, რომ ტრამპს ”4 წელი ჰქონდა ქვეყნის გასაერთიანებლად, მაგრამ მას ეს არ გამოუვიდა”. მაგრამ პოლიტიკოსს სწამს, რომ ჯო ბაედენს ეს ძალუძს: ”მე მგონია ის შეძლებს ჩვენს გაერთიანებას’‘ – აღნიშნა მან.
ვერმონტის ხელმძღვანელმა საკუთარ ქვეყანას იგივე დიაგნოზი დაუსვა – განხეთქილება. აი რაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, ესაა ფილ სკოტის იმედების უშედეგობა არჩევნების საბოლოო რეზულტატის მიუხედავად.
ნიუ-იორკის მე-5 ავენიუს მაღაზიების ვიტრინებს ისეთი დამცავი აღჭურვილობა დაუყენეს, თითქოს მე-3 მსოფლიო ომი იწყება – გამვლელი იფიქრებს. არადა სუპერდემოკრატიული ნიუ-იორკის მე-5 ავენიუს ფეშენებელური მაღაზიების მფლობელებს ალბათ დარბევის და განუკითხაობის ეშინიათ, რაც არჩევნების დასრულების შემდეგ შეიძლება ვიხილოთ.
აბსურდულად ჟღერს, მაგრამ ბოლოდროინდელმა მოვლნებმა გააშიშვლა, რომ ქვეყანას, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში დემოკრატიის მაგალითი იყო, რეალურად საკმაოდ სავალალოდ აქვს საქმე შიდა, საზოგადოებრივ-პოლიტიკური კონსენსუსის ძიების კუთხით.
აშშ-ის მოქმედი პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი არჩევნებს გაყალბებულად მიიჩნევს. ის აღნიშნავს: “მან მოიგო მხოლოდ ფეიკ მედიის თვალში. მა არაფერს არ ვაღიარებ. ყველაფერი წინაა. ეს ფალსიფიცირებული არჩევნები იყო”
რაც დღესდღეობით აშშ-ში ხდება რამდენიმე ათეული წლის წინ სრულიად წარმოუდგენელი იყო. დემოკრატიის აკვანში დემოკრატიის აშკარა კრიზისი შეინიშნება, რასაც რა თქმა უნდა დანარჩენ მსოფლიოზეც ექნება მნიშვნელოვანი ზეგავლენა.
ყველაფერი მშვენივრად მუშაობდა, სანამ ამერიკული საზოგადოება უმრავლესობის ინტერესებით ხელმძღვანელობდა იმის შესახებ რა იყო სწორი და რა არასწორი. 100 წლის წინ ამერიკული ოცნება – ”შექმენი შენი თავი” [Make Yourself], რაც კაპიტალიზმს და ტრადიციულ ფასეულობებს ეყრდნობოდა, არამხოლოდ იმ დროს პრივილეგირებულ მოსახლეობას შთააგონებდა, არამედ დისკრიმინირებულ შავკანიან მოსახლეობასაც, არაფერი რომ ვთქვათ ოკეანის გაღმა მცხოვრებ მილიონობით ადამიანზე.
ძირძველი ამერიკული პრინციპებისგან თანდათანობითმა დაშორებამ ლიბერალიზმის მიმართულებით რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში მიმდინარეობდა – მედიური და პოლიტიკური მეინსტრიმის მიერ დახატული სურათის მიხედვით ეს ტრანსფორმაცია საკმაოდ გამართულად ხდებოდა. ყველაფერი ტრამპის შოკისმომგვრელმა გამარჯვებამ შეცვალა წინა საპრეზიდენტო არჩევნებზე, რომლის დროსაც ჩვენ დავინახეთ, რომ არანაირ ბუნებრივ ტრანსფრომაციას ადგილი არ ჰქონია: რეალურად აშშ-ში მომწიფდა ორი პრინციპულად განსხვავებული იდეოლოგიური პლატფორმის ჯახი.
აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნები არ არის მხოლოდ ორი მოხუცი პოლიტიკოსის ბრძოლა ქვეყნის მთავარი პოლიტიკოსის თანამდებობაზე, ეს ასევე 2 რადიკალურად განსხვავებული იდეოლოგიური მოდელის ჭიდილია, ნაციონალ-სოციალიზმისა და ლიბერალური გლობალიზმისა. ეს დაპირისპირება იღებს სოციალური, ეკონომიკური, რასობრივი და გენდერული კონფლიქტის იერსახეს.
ყველაზე დიდი ირონია კი იმაში მდგომარეობს, რომ აშშ საკმაოდ ერთსულოვანი და შემჭიდროებული იყო საბჭოთა კავშირის არსებობისას და ცივი ომის მიმდინარეობისას. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, როგორც ცნობილი პოლიტოლოგი ფრენსის ფუკუიამა თავის გახმაურებულ სტატიაში ”ისტორიის დასასრული” წერდა ლიბერალური ტრიუმფის მომსწრენი გავხდით. ლიბერალური ტრიუმფი ასევე გულისხმობდა აშშ-ის აღზევებას, რადგანაც სწორედ ამერიკელები განსაზღვრავდნენ მსოფლიო წესრიგს ერთპიროვნულად. თუმცა როგორც განვლილმა ათწლეულებმა გვაჩვენა აშშ-მა ეს როლი არც თუ ისე დიდი წარმატებით მოირგო, რადგანაც მეორე სიმძიმის ცენტრის გამოცლამ, რის როლსაც საბჭოთა კავშირი ირგებდა, მსოფლიო წესრიგის ძალთა ბალანსი დაარღვია.
აშშ-ის დიდი გზის გავლა მოუწევს მსოფლიო ქვეყნების მაცხოვრებლებში ის ნდობა რომ დაიბრუნოს, რაც მას 90-იანი წლების დასაწყისში ჰქონდა. დღესდღეობით აშშ-ის მიმართ კეთილიგაწყობა ევროპული ქვეყნების მაცხოვრებლებს შორის რეკორდულად დაბალ დონეზეა – გერმანელების მხოლოდ 26% აფასებს პოზიტიურად აშშ-ის, ბელგიელების – 24%, ფრანგების 31% და ბრიტანელების 41%.
საუკუნე-ნახევრის წინამერიკელ საზოგადოებაში არსებული კონფლიქტი, რომლის მონაწილეებსაც ერთმანეთთან მოლაპარაკება არ სურდათ აშშ-ში სისხლიან სამოქალაქო დაპირისპირებაში გადაიზარდა. მიმდინარე პროცესების გააზრებისას ჩნდება ლოგიკური კითხვა – შეძლებენ თუ არა აშშ-ში დღესდღეობით მსგავსი სცენარისგან თავის დაღწევას?
Politicano 