როგორ გამოიგონეს სოციალისტებმა ზაფხულის არდადეგები

კაცობრიობის ისტორიაში თითქმის ყველა ადამიანური ტრანსფორმაცია, რეფორმა და პროგრესული ცვლილება იქნებოდა ეს შაბათ-კვირის უქმე დღეებად გამოცხადება, 8 საათიანი სამუშაო დღე, ანაზღაურებადი დეკრეტული შვებულება თუ ანაზღაურებადი საზაფხული არდადეგები სოციალისტების ინიციატივების და უშუალო ბრძოლის პირდაპირი შედეგია.

მაშინ როდესაც მემარჯვენე ლიბერალები მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობის ექსპლუატაციით და ჩაგვრით იყვნენ დაკავებული, რათა მსხვილი კაპიტალის მფლობელების ინტერესები დაეცვათ, სოცილისტები ყოველთვის სამყაროს უკეთესი და უფრო ნათელი მომავლისთვის იბრძოდნენ.

დღეს ბევრისთვის ესოდენ სასიხარულო და სანატრელი საზაფხული არდადეგების არსებობაც სოციალისტების დამსახურებაა. მუშების საზაფხულო დასვენების სავალდებულო კანონი საფრანგეთის სოციალისტმა პრემიერ-მინსტრმა, ლეონ ბლუმმა 1936 წელს მიიღო. ამ საჭირო კანონს წინ უძღოდა მემარცხენეების მასობრივი გაფიცვები შრომის პირობების გაუმჯობესების მოთხვონით. ასე მაგალითად 1986 წლის 1 მაისს ჩიკაგოში დაწყებული მასობრივი პიკეტირების მონაწილეები 8 საათიან სამუშაო დღეს ითხოვნდნენ, რათა მშრომელებს მეტი დრო ჰქონოდათ პირადი ცხოვრებისთვის.

ლეონ ბლუმი იყო პირველი სოციალისტი და ებრალი საფრანგეთის ხელისუფლების სათავეში. ბლუმმა საზაფხულო არდადეგებთან ერთად მიიღო კანონი 40 საათიანი სამუშაო კვირის შესახებ, რამაც მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა მშორმელთა მდგომარეობა.

ლეონ ბლუმი

1936 წლამდე საფრანგეთის ლაჟვარდოვან სანაპიროებზე დასვენება მხოლოდ რჩეულთა ხვედრი იყო, ამიტომაც ფრანგული არისტოკრატია და ბურჟუაზია შიშობდა იმის გამო, რომ პროლეტარიატი მათ საყვარელ სანაპიროებზე საკმაოდ დიდ ადგილს დაიკავდებდა და რესტორნებში დანა-ჩანგლის გამოყენებას ვერ შეძლებდა.

პირველად საფრანგეთში შემოღებული ანაზღაურებადი 2 კვირიანი საზაფხულო დასვენება მალე სხვა ქვეყნებშიც გავრცელდა და ხშირად სრულყოფილ იქნა ანაზღაურებადი დეკრეტით, ავადმყოფობის შემთხვევაში ანაზღაურებადი შვებულებით და ა.შ. მაგრამ მხოლოდ 2 კვირიანი დასვენების დაწესება არ იყო საკმარისი, საჭირო იყო მუშებისთვის მეტი თავისუფალი დროის მიცემა, მეტი სოციალიზაცია და საზოგადოების მეტი დემოკრატიზაცია, რასაც ასე ეწინააღმდეგებოდნენ მემარჯვენეები.

ფრანგი მუშები მიღწეულით არ დაკმაყოფილდნენ, აიშენეს საერთო საცხოვრებლები (ე.წ. ჰოსტელები, რისი ინტეგრირებაც მერე კაპიტალისტურმა სამყაროდ საკმაოდ წარმატებით მოახერხა), ბანაკები, სოციალური კლუბები, რამაც მათი ცხოვრება ხარისხობრივად შეცვალა.

მუშების უფლებები და ზოგად თავისუფალი დრო ყოველთვის პოლიტიკური ბრძოლის საგანი იყო. 1936 წელს საფრანგეთში საპარლამენტო არჩევნები ტარდებოდა, სადაც ”სახალხო ფროტნმა” გაიმარჯვა. ”სახალხო ფრონტი” მემარცხენე პოლიტიკურ ძალთა კოალიცია იყო, სადაც გაერთიანებულები იყვნენ საფრანგეთის კომუნისტური პარტია, რადიკალ-სოციალისტები და საფრანგეთის სოციალისტური პარტია. 1936 წლის 3 მაისის არჩევნებში აღნიშნულმა კოალიციამ ხმების 57% მიიღო და გაიმარჯვა. სწორედ ამ გამარჯვებამ მისცა მათ მეტი გამბედაობა ესედონ საჭირო რეფორმების გასატარებლად, ისინი წინასაარჩევნო პროგრამაში სამხედრო წარმოების ნაციონალიზაციას და პროფკავშირებისთვის მეტი თავისუფლების მინიჭებას პირდებორდნენ ამომრჩევლებს. გამარჯვების შემდეგ კი, 1936 წლის ზაფხულში ლეონ ბლუმის მთავრობამ აუცილებელი და ყველასთვის სავალდებულო ანაზღაურებადი 2 კვირიანი საზაფხულო არდადეგები შემოიღო.

8 საათი მუშაობა, 8 საათი რეკრეაცია, 8 საათი დასვენება – 1886 წლის 1 მაისს ჩიკაგოში დაწყებული გაფიცვების ლოზუნგები

ობიექტურობისთვის საჭიროა იმის აღნიშვნა, რომ ეს არ იყო მხოლოდ ლეონ ბლუმის და მისი მთავრობის საქმიანობის შედეგ. ეს პირველ რიგში მემარცხენე მოძრაობების თავდაუზოგავი ბრძოლის, თავდადების და სამაგლითო სოლიდარობის გამოძახილი იყო.